Na zaproszenie Stowarzyszenia Rozwoju Wsi Świętokrzyskiej do Mąchocic Kapitulnych koło Kielc przybywali uczestnicy konferencji pn. „Leader dziś i jutro – Konferencja podsumowująca wdrażanie lokalnych strategii rozwoju w latach 2016-2018 i perspektywy po roku 2021.
W dniach 30.09-02.10.2019 r. w Mąchocicach Kapitulnych k. Kielc Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Świętokrzyskiej zorganizowało konferencję „Leader dziś i jutro – Konferencja podsumowująca wdrażanie lokalnych strategii rozwoju w latach 2016 – 2018 i perspektywy po roku 2021”, która została objęta honorowym patronatem przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi – Jana Krzysztofa Ardanowskiego oraz Marszałka Województwa Świętokrzyskiego – Andrzeja Bętkowskiego.
Przez dwa dni 240-stu przedstawicieli podmiotów zaangażowanych we wdrażanie podejścia LEADER w Polsce wspólnie Ryszardem Zarudzkim – Podsekretarzem Stanu, Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi dyskutowało o jego sukcesach, niepowodzeniach i wyzwaniach na przyszłość.
Już pierwsze słowa podsumowania dwóch lat wdrażania LSR, dzięki któremu udało się stworzyć na obszarach wiejskich ok. 10 tys., miejsc pracy, sprawiły, że uczestnicy poczuli odrobinę optymizmu i w trakcie obrad było znacznie mniej narzekania, a więcej nadziei, że po 2021 r. większa część Polski zostanie objęta RLKS’em i pracowników LGD nie przytłoczy aż tak bardzo biurokracja.
Pierwszej części konferencji przedstawiciele samorządów wojewódzkich i LGD z podlaskiego i świętokrzyskiego przedstawili w krótkich słowach co sprawiło, ze w tych regionach odniesiony został sukces oraz w jaki sposób radzono sobie z przeszkodami.
Prezentacji przedstawicieli Ministerstwa Rolnictwa, samorządów wojewódzkich i lgd były wstępem do prowadzonych popołudniu w siedmiu grupach warsztatowych dyskusji o tym jaką rolę powinna pełnić LGD po 2021, jak powinna wyglądać LSR.
W przedstawionym raporcie z konferencji zawarto najważniejsze wnioski wynikające z prowadzonej dyskusji, wyniki prac poszczególnych grup warsztatowych.
Podczas pierwszego dnia konferencji uczestnicy mogli wziąć udział w grze terenowej opartej na legendach i tradycjach świętokrzyskich oraz skosztować specjałów przygotowanych przez Koła Gospodyń wiejskich z obszaru działania Stowarzyszenia Rozwoju Wsi Świętokrzyskiej.
W trakcie drugiego dnia konferencji podsumowano wdrażanie RLKS w Polsce i innych krajach UE, ze szczególnym uwzględnieniem doświadczeń dotyczących podejścia LEADER w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Uczestnicy poznali również działania animatorów biorących udział w projekcie FAOW „Akademia umiejętności animatora LGD”. W siedmiu grupach tematycznych odbyła się dyskusja o roli LGD oraz realizacji LSR.
W trakcie trzeciego dnia zaprezentowano niezmiernie ważne dla wszystkich uczestników konferencji zagadnienia odnoszące się do przyszłej perspektywy programowania. Oczekiwania oraz rekomendacje na przyszłość były prezentowane przez przedstawicieli wszystkich podmiotów zaangażowanych w proces przygotowań do przyszłości: od Komisji Europejskiej, przez instytucje zarządzające, do lokalnych grup działania.
Uczestnicy warsztatów wskazali na pozytywny wpływ doświadczenia nabytego w trakcie dotychczasowej działalności, na skuteczność wdrażania LSR.
W trakcie warsztatów wypracowano rekomendacje i rozwiązania w zakresie:
LSR JAKO DOKUMENT – REKOMENDACJE:
– zwarta, zrozumiała, krótka instrukcja do LSR przed jej tworzeniem
– uproszczone wspólne procedury
– jeden generator wniosków, rozbudowany o etap oceny przez UM
– poprawa jakości strategii – diagnoza oparta na ogólnodostępnych danych
– elastyczność LSR, możliwość aktualizacji
– selektywny dobór priorytetów i ich liczby – decyzja LGD
– możliwość okresowej aktualizacji wskaźników i priorytetów
– czy LSR wąsko czy szeroko – strategie szerokie – dokument ogólny, który można już tworzyć, a potem doprecyzowane w formie krótkookresowego planu finansowanego z RLKS lub innych źródeł
– wsparcie eksperckie/animacyjne w opracowaniu LSR dla LGD „słabszych” – w drodze negocjacji dojść do minimum (obszar bez białych plam)
– konsultacje społeczne z mieszkańcami tylko w zakresie głównych założeń LSR
– system wdrażania tworzony przy udziale wszystkich interesariuszy
LGD JAKO ORGANIZACJA– REKOMENDACJE
– ograniczenie ilości dokumentów wytwarzanych przez Rady
– uprościć kryteria
– określenie jednolitych kryteriów – katalog (propozycja I grupy – tylko 20% kryteriów własnych, 80% kryteriów narzuconych odgórnie)
– nie nakładanie się kompetencji LGD i SW
– pozostawienie sektorowości w składzie Rady
– parytety tylko w zakresie wskazanym w rozporządzeniu UE
– włączenie ekspertów do oceny
– niezawisłość i ostateczność wyboru Rady – brak możliwości odwołania do WSA
– możliwość subiektywnego wyboru projektów
– mocną stroną jest znajomość lokalnej społeczności przez Radę, co często postrzegane jest przez SW jako „kumoterstwo”
– fiszki projektowe (bez rozstrzygania na jakim etapie mają być przygotowywane) – Rada lepiej oceni pomysły niż kompletne spełniające wymogi wnioski aplikacyjne
– większe zaufanie SW do LGD (Rady),
– beneficjent, LGD, SW, ARiMR jednolity przekaz i podejście – prosty zrozumiały język procedur, nie budzący wątpliwości interpretacyjnych
– przewartościowanie podejścia LGD do składu organów – Rada, Zarząd
– większa rozpoznawalność LGD – promuje nie tylko biuro LGD, ale również pozostali członkowie
– instytucje państwowe powinny dzielić się dobrymi praktykami np. NIW (Narodowy Instytut Wolności) w zakresie rozliczania przez rezultaty
– odejść od dominacji samorządów
SYSTEM WDRAŻANIA – REKOMENDACJE
– ujednolicenie i uproszczenie procedur
– jednolite zasady i dokumenty nie tylko w pionie ale i w poziomie (czyli na wszystkich szczeblach MRiRW-MiR-SW-ARiMR-LGD
– jeden system elektroniczny – platforma współpracy na wszystkich poziomach i dla wszystkich funduszy
– ryczałty rozszerzone maksymalnie jak się da na wszystkie fundusze
– zmniejszenie liczby załączników
– jednolite interpretacje tych samych przepisów
– jednolite nazewnictwo wskaźników we wszystkich programach
– ewolucja, a nie rewolucja
– aktywizacja nad biurokracją
– w SW jedna grupa decyzyjna – jeden Marszałek odpowiedzialny za RLKS
– wdrażanie RLKS w formule bezpośredniej
– rozliczanie kamieni milowych – wyeliminowanie czynników niezależnych od LGD
– podobne zasady współpracy LGD i SW – dzisiaj LGD ma 60 dni a SW 4 m-ce
– nie wszystko ubierajmy w procedury i sformalizowane zasady współpracy – zwłaszcza na linii LGD-SW, nie oczekujmy procedur w każdym zakresie
– dać LGD swobodę w wyborze projektów
– uproszczenie projektów własnych, bez limitów kwotowych
– poufność zamiast bezstronności pracowników LGD
– równość stron w umowach ramowych – tylko na LGD nałożone są sankcje.
Raport z konferencji dostępny jest TU
